Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου είναι μια αθλητική συνήθως κάκωση. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος υπάρχει μέσα στην άρθρωση του γόνατος και συνδέει το πίσω μέρος του μηρού με το πρόσθιο τμήμα της κνήμης. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος είναι ένας από τους πιο σημαντικούς συνδέσμους του γόνατος. Προσφέρει μεγάλη σταθερότητα στο γόνατο. Αποτρέπει και σταθεροποιεί κινήσεις όπως η υπερβολική στροφή του γόνατος, το υπερβολικό τέντωμα του γόνατος (υπερέκταση ) και την πρόσθια μετατόπισης της κνήμης σε σχέση με το μηρό. Όταν οι παραπάνω κινήσεις γίνουν σε μεγάλη δύναμη και σε μεγάλο βαθμό τέτοιο ώστε να ξεπερνά τις δυνάμεις του πρόσθιου χιαστού, έχουμε ρήξη του συνδέσμου. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή σαν ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου και ποικίλει από μικρή διάσταση των ινών του με αποτέλεσμα λίγο πόνο , μέχρι και ολική ρήξη του με αποτέλεσμα σοβαρό πόνο και ανικανότητα. Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού ταξινομείται ως εξής :
- Βαθμός 1ος : ένας μικρός αριθμός ινών του συνδέσμου έχει υποστεί ρήξη δημιουργώντας λίγο πόνο αλλά επιτρέπεται η πλήρη δραστηριότητα
- Βαθμός 2ος : ένας σημαντικός αριθμός ινών του συνδέσμου έχει υποστεί ρήξη και ως αποτέλεσμα μερικό περιορισμό της δραστηριότητας
- Βαθμός 3ος : όλες οι ίνες του συνδέσμου έχουν υποστεί ρήξη με αποτέλεσμα αστάθεια στο γόνατο και μεγάλη απώλεια λειτουργικότητας. Συνήθως τραυματίζονται και άλλες δομές του γόνατος όπως οι μηνίσκοι και οι πλάγιοι σύνδεσμοι. Σε αυτοί την περίπτωση η χειρουργικη αποκατάσταση είναι απαραίτητη.
Αίτια ρήξης Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου
Ρήξη συμβαίνει κατά την διάρκεια δραστηριοτήτων οι οποίες φορτίζουν τον σύνδεσμο. Αυτό συνήθως συμβαίνει με μια ξαφνική κίνηση αν και μερικές φορές συμβαίνει λόγω επαναλαμβανόμενων φορτίων που ασκούνται στην άρθρωση. Υπάρχουν τρεις κυρίως κινήσεις οι οποίες φορτίζουν τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο :
- Στροφή του γόνατος.
- Υπερέκταση του γόνατος.
- Πρόσθια μετατόπιση της κνήμης σε σχέση με τον μηρό.
Όταν μια από τις παραπάνω κινήσεις συμβούν (η συνδυασμός τους) και το φορτίο που ασκείται στον σύνδεσμο είναι μεγαλύτερο από αυτό που αντέχει τότε έχουμε ρήξη του. Η στροφή αποτελεί και τον πιο συνηθισμένο μηχανισμό κάκωσης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.
Ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου έχουμε συχνά σε αθλήματα επαφής (ποδόσφαιρο, μπάσκετ) ή σε αθλήματα όπου απαιτούν ξαφνικές αλλαγές πορείας (σκί). Ο πιο συνηθισμένος μηχανισμός κάκωσης είναι η στροφή του μηρού πάνω στην κνήμη όταν το βάρος όλου του σώματος πέφτει στο ένα πόδι (π.χ. κατά την προσγείωση από άλμα). Άλλος μηχανισμός κάκωσης του συνδέσμου είναι όταν μια εξωτερική δύναμη αναγκάζει το γόνατο να λυγίσει σε λάθος κατεύθυνση (π.χ όταν κάποιος παίχτης πέσει με δύναμη στην εξωτερική πλευρά του γόνατος).
Συμπτώματα της ρήξης του προσθίου χιαστού συνδέσμου
Οι ασθενείς με ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου συνήθως ακούν ένα χαρακτηριστικό «κλικ» τη στιγμή του τραυματισμού. Σε ελαφριές περιπτώσεις η δραστηριότητα μπορεί να συνεχιστεί και να εμφανιστεί ή να αυξηθεί ο πόνος, το οίδημα και η δυσκαμψία μετά το τέλος της δραστηριότητα ή επόμενη μέρα το πρωί. Συχνά ο πόνος βιώνεται από τον ασθενή βαθιά στο γόνατο και είναι δύσκολο να εντοπιστεί. Σε περιπτώσει ολικής ρήξης υπάρχει σοβαρός πόνος κατά τον τραυματισμό αν και μερικές φορές σύντομα υποχωρεί. Οι ασθενείς βιώνουν επίσης μια αίσθηση ότι το γόνατο « βγαίνει» από τη θέση του και «ξαναμπαίνει». Στην ολική ρήξη η δραστηριότητα είναι αδύνατο να συνεχιστεί λόγο σοβαρού πόνου και αστάθειας. Μετά τον τραυματισμό είναι πολύ δύσκολο για τον ασθενή να φορτίσει το σκέλος.
Διάγνωση της ρήξης του πρόσθίου χιαστού συνδέσμου
Η υποκειμενική (λήψη ιστορικού) και η αντικειμενική (κλινική εξέταση) αξιολόγηση θα θέσουν την υποψία της διάγνωση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Η μαγνητική τομογραφία θα επιβεβαιώσει την κάκωση και θα προσδιορίσει τον ακριβή βαθμό της βλάβης καθώς και τον τραυματισμό άλλων δομών του γόνατος (μηνίσκοι , πλάγιοι σύνδεσμοι).
Θεραπεία της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Οι περισσότεροι ασθενείς με ρήξη πρώτου ή δευτέρου βαθμού μπορούν να αναρρώσουν με την κατάλληλη φυσικοθεραπεία. Το ποσοστό της επιτυχημένης θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με τον φυσικοθεραπευτή. Πολύ βασικό είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων να αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθά τον οργανισμό να επουλώσει του τραυματισμένους ιστούς. Δραστηριότητες οι οποίες φορτίζουν τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο πρέπει να αποφεύγονται και να ελαχιστοποιούνται , ειδικά η στροφή και η υπερέκταση του γόνατος. Αγνοώντας τον πόνο και συμπτώματα και συνεχίζοντας την πλήρη δραστηριότητα , η κατάσταση περνάει στο χρόνιο στάδιο.
Άμεση και κατάλληλη θεραπεία είναι η βασική για την γρήγορη αποκατάσταση του προβλήματος. Η θεραπεία τις πρώτες 72 ώρες στόχο έχει την μείωση του πόνου και του οιδήματος. Οπότε ο ασθενείς ξεκουράζει σε ανάροπη θέση εφαρμόζει συχνά ( 3 με 4 φορές την ημέρα) παγοθεραπεία και χρησιμοποιεί ελαστική επίδεση. Πολύ βασικό κομμάτι της αποκατάστασης του έσω πλαγίου συνδέσμου είναι η ενδυνάμωση σε ανώδυνο εύρος κίνησης του τετρακέφαλου μυός, των οπισθίων μηριαίων και των γλουτιαίων μυών, ούτως ώστε να βελτιωθεί ο μυϊκός έλεγχος του γόνατος.
Χειρουργική αποκατάσταση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Η χειρουργική αποκατάσταση - συνδεσμοπλαστική - απαιτείται σε ασθενείς με ολική ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου, με στόχο την απόκτηση της μέγιστης λειτουργικότητας. Είναι μια αρθοσκοπική επέμβαση η οποία χρησιμοποιεί μόσχευμα από άλλο σημείο του σώματος. Συνήθως χρησιμοποιείται κομμάτι του επιγονατιδικού τένοντα ή κομμάτι τένοντα των οπισθίων μηριαίων μυών.
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να παρακολουθήσετε μία αναπαράσταση συνδεσμοπλαστικής προσθίου χιαστού συνδέσμου.